Co zrobić, aby ludzie nie popełniali błędów (na produkcji i w usługach), czyli czym jest metoda poka yoke. Definicja, przykłady i zasady.
Filozofowie od dawna przekonują, że błądzenie to ludzka rzecz. Sprawą popełniania różnego rodzaju pomyłek zajmują się współcześnie również psychologowie, którzy tłumaczą je najczęściej odnosząc się do procesów uwagi. Czasami mamy jej po prostu zbyt mało, aby poświęcić ją na dodatkowe zadanie. Innym razem działamy tak automatycznie i bezrefleksyjnie, że wkładamy bochenek do lodówki zamiast do chlebaka, myśląc o przysłowiowych niebieskich migdałach. Błędy popełniamy również, kiedy podejmujemy decyzje i wydajemy osądy o różnych zjawiskach. Co możemy zrobić, aby nie popełniać błędów? Nie dopuszczać do ich zrobienia lub mocno minimalizując prawdopodobieństwo, że to nastąpi. Tym właśnie jest metoda poka yoke, która stała się częścią filozofii lean management. Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj artykuł! 
Poka-yoke – definicja
Sformułowanie to, dosłownie z japońskiego, oznacza zapobieganie błędom. Jest to technika stosowana w zarządzaniu jakością i produkcji, która ma na celu eliminowanie lub minimalizowanie błędów w procesach, gdzie chroni przed powstawaniem wad produktów. Technikę tę stosuje się również w usługach, gdzie poprawia ona jakość i nie dopuszcza np. do obsłużenia Klienta poza wyznaczonym standardem.
Zapobieganie błędom na produkcji i w usługach
Poka Yoke skupia się na tworzeniu systemów, które uniemożliwiają popełnienie błędów przez pracowników lub natychmiast wykrywają te błędy i pozwalają na ich natychmiastową korektę. W praktyce jest to tworzenie prostych i jednocześnie skutecznych rozwiązań. Na produkcji można tworzyć specjalne osłony, blokujące włożenie niewłaściwych części lub umieszczenie ich z niepoprawnej strony. Stosuje się również odpowiednie prowadnice, rolki, ograniczniki, które ustawiają tworzące się produkty we właściwym kierunku.
Natomiast w usługach, można na przykład wykorzystać odpowiednie algorytmy przeprowadzania rozmowy. Na przykład, aby podczas wizyty banku pytać o aktualne dane zamieszkania. Na ekranie, który widzi pracownik obsługi klienta, takie pytanie może wyświetlić się automatycznie.
Poka yoke – przykłady z życia
Wykorzystanie tej metody widzimy w codziennych czynnościach. Poniżej kilka przykładów poka yoke, które z całą pewnością znasz i z których korzystasz.
Pralka, zmywarka czy suszarka nie będą działać, kiedy drzwiczki są otwarte. To nie przypadek, a przykład zastosowania właśnie poka yoke. Łatwo sobie wyobrazić sytuację, kiedy nie zamknęlibyśmy tych sprzętów AGD, to woda mogłaby wydostać się na zewnątrz. Wmontowanie takiego zabezpieczenia pozwala uniknąć takiej obfitej w skutkach sytuacji.
Pozostajemy w temacie wody. Obecnie w każdym kranie, wannie czy zlewie mamy wyloty przelewowe. Zapobiegają one sytuacji, kiedy włożymy korek, aby zrobić sobie kąpiel, a w międzyczasie przyjdzie sąsiad pożyczyć wiertarkę, odrywając naszą uwagę od łazienki. Dzięki poka yoke woda nie wyleje się na podłogę, ale znajdzie ujście awaryjne.
Z kolei pewnie nie jeden autor tekstów korzysta z różnego rodzaju oprogramowania do sprawdzania poprawności napisanych artykułów. Kiedyś sprawdzały one głównie błędy ortograficzne, dziś mogą znacznie więcej. Analizują nawet dostosowanie przypadku rzeczownika do wyrażenia w zdaniu. Dzięki temu znacznie trudniej o literówki, błędy stylistyczne i oczywiście ortograficzne.
Przecież to oczywiste!
Wiele z zastosowań techniki poka yoke wydaje się oczywiste i zdroworozsądkowe. Jednakże mamy tutaj do czynienia ze zjawiskiem psychologicznym zwanym “wiedziałem to przedtem”. Jest to tendencja do przeceniania własnych możliwości, trafności własnych myśli czy osądów, po poznaniu faktów. Czyli łatwiej nam jest stwierdzić, że dane rozwiązanie jest oczywiste, kiedy już je poznamy. Bankomaty po zleceniu wypłaty pieniędzy, obecnie w pierwszej kolejności oddają kartę, a dopiero później gotówkę. Z perspektywy czasu takie rozwiązanie wydaje się oczywiste – ludzie przychodzą po gotówkę, kiedy ją otrzymywali, stosunkowo często odchodzili od urządzenia. A te mają przecież ograniczoną pojemność na zapomniane karty, nie mówiąc o problemach, które wiążą się z koniecznością oddania klientom ich kawałków plastiku. Dla nas jest to rozwiązanie proste i logiczne. Jednak nad urządzeniem pracowało sporo osób, które posiadały dyplomy najlepszych uczelni. Im proces, który zaprojektowali pierwotnie, wydawał się najlepszy.
Wdrożenie z Lean To Win
Chcesz wdrożyć filozofię lean w swojej firmie? Chcesz widzieć, czy poka yoke, to narzędzie, które pomoże Ci rozwiązać wyzwania, z którymi się mierzysz? Skorzystaj z wiedzy i doświadczenia ekspertów Lean To Win. Sprawdź naszą pomysłowość we wdrażaniu poka yoke.
Umów się na bezpłatną konsultację i dowiedz się, co możesz zrobić, aby zmniejszyć liczbę błędów w Twoim przedsiębiorstwie.
Zobacz również:
PDCA, 5 Why i inne metody rozwiązywania problemów według lean management
